Het bezoek
aan de psycholoog wordt terugbetaald… ???
Met veel omhaal kondigt minister De Block de terugbetaling van een
psychologische raadpleging aan. Ze vergeet er wel bij te vermelden dat u niet
te veel hulp mag nodig hebben. Populaire stoornissen maar vooral “matige” (sic.
website De Block) “psychische aandoeningen zoals angststoornissen, depressie of
alcoholverslaving sneller een behandeling krijgen”, dixit de website van de
Open VLD. Wat? Alcoholverslaving is een
matige aandoening? En meteen zit in het woord de parallel met het medische
model; ‘aandoening’ lijkt wel een kwalijke ontsteking of een pijnlijke lumbago
waarvoor de arts u welwillend een paramedicus voorschrijft.
In vier (en met toestemming van een adviserende psy mag het acht)
beurten, voorspellen de minister en haar paladijnen van de psychologie uw
geluk. Ik sta al jaren in het vak (master psychologie, psychotherapeut met o.m.
een universitair postgraduaat, vele bijscholingen, congressen, boeken en
artikels gelezen en soms geschreven, onderzoeksgroepen, inter- en supervisies,
discussies en sinds 1990 praktijkervaring) en stel verbaasd vast dat
psychologen je voor een appel en een ei en met de snelheid van een reclameclip weer
op de rails van het geluk kunnen zetten. Van je alcoholverslaving af in 8×45
minuten, je depressie opgelost in dezelfde tijd? Het elixir heruitgevonden? Ok,
sommige angststoornissen verdwijnen snel maar hoe vaak duiken er enkele maanden
later nieuwe symptomen op? In het kansenbeleid raken je kansen al snel uitgeput
maar het is wel door de feiten bewezen (Evidence Based) dat uw symptoom
verdween.
Toegegeven deze quick-fixes werken vaak. Alles werkt altijd voor even,
als je er maar in gelooft (wat de antropoloog Lévy-Strauss reeds in 1949
aantoonde). Helaas voor-lange-tijd vraagt vaak ander werk.
De minister belooft ook een snelle en makkelijk toegang als je maar een
voorschrift hebt. Het lijkt alsof de arts de expertise in huis heeft wie een
psycholoog kan gebruiken. Hoe vaak draait men u niet eerst door de mangel van het
medisch onderzoek voor men besluit dat uw kwaal waarschijnlijk psychologisch
is. Wat niet wegneemt dat de nu reeds
overbevraagde huisarts vaak heel goed aanvoelt wat er fout gaat en gaarne
doorverwijst. Het systeem De Block werpt in weerwil van wat ze zelf beweert
alvast een eerste hindernis op. De tweede hindernis is de idee van de snelle
therapie tenslotte: op-is-op.
Wat moet er gebeuren met jarenlange somberheid, psychische
kwetsbaarheid, autisme of een kind dat iedereen voor raadsels stelt? Jammer
genoeg houdt de minister hier (vooralsnog?) geen rekening mee. Trouwens ze laat
het na om de psychotherapie te erkennen. Waar is het dan werkelijk om te doen?
Heel wat kwetsbare medemensen haken moeilijk aan in het arbeidscircuit. Een
quick-fix helpt hen niet terug te brengen naar die arbeidsmarkt (progressief
loonverlies wel?). Zodoende mogen ze de kosten voor ambulante hulp en opvolging
– hoe zinvol ook – zelf dragen. Of het goedkoper blijkt dan hierin te
investeren? Ach, een pilletje houdt ze wel zoet. Trouwens minister Van
Overtveld stelde voor om de volgende besparing bij voorkeur in de sociale
zekerheid te zoeken (De Zevende Dag, 6/5). Veel geblaat vanwege de minister maar
weinig wol om een warme trui mee te breien. Voor-lange-tijd vraagt ander werk.
Minister De Block toeterde al jaren dat zij de charlatans uit de
psychologische en psychotherapeutische zorg wenste te halen. En zie hoe zij de
psychologen graag wil knechten aan een medische èn economische fabel. Wie zich
laat dresseren mag dansen als een beer op de muziek van protocol. De
complexiteit van het mens-zijn werd handig gereduceerd tot eenvoudig
handelswaar. En zie, de charlatan wordt gelegitimeerd als deze maar het
voorgeschreven product hanteert. Dr. Doxey’s elixir (Lucky Luke, nr. 7, 1955)
werkt ook voor de korte termijn waarop men het Evidence Based handelen meet:
droevig, drinken, blij, geluk(t). En uw geluk, vraagt u zich af? Wel, dat is volgens
de reclame overal te koop… Als je er maar in gelooft. En een pilletje slikken
maakt het allemaal wat draaglijker. Voor-lange-tijd slikken of kies je voor het
andere werk?
Het voorstel van de Block zal weinig zoden aan de dijk zetten. De grote
stroom van psychische moeilijkheden die zowat een derde van de Vlamingen treft
(geestelijkgezondvlaanderen.be/feiten-cijfers) spoelt de schaarse middelen weg.
Met oplapwerk bereikt men nooit een houdbaar resultaat.
Ik stel voor dat ik gewoon mijn werk blijf doen. Dat ik me verder leen
tot het complexe werk dat psychotherapie (of psychoanalyse) heet. Een werk waar
iedereen met een vraag naar hulp welkom is. Soms fikst het werk een probleem
vrij snel, soms ook niet. Een mens is een mens. Ik stel voor dat ik me blijf
bijscholen, verder lees en me steeds blijf bekwamen voorbij het protocol
voorbij de wetenschap die psychologie beweert te zijn. Ik stel voor dat ik mijn
medemens blijf bijstaan, hoe moeilijk diens situatie ook is. Ik stel voor dat
mijn collega’s hetzelfde doen.
De quick-fix van de minister met als slogan Gewoon Doen, fikst enkel de
sociale zekerheid en de arbeidsmarkt, de rest is opsmuk of een politiek plan.
Post Scriptum:
Appel en een ei: Hoe gaat het in het werk? U betaalt 11€, en de
psycholoog mag er 45€ ontvangen. Trek van die 45€ de onkosten (een ruimte, het
onderhoud ervan, een boek en bijscholing, een postgraduaat, een congres, een
studiedag, schrijfgerief en zakdoekjes…) af, ook de sociale bijdragen zitten in
dat bedrag en een beetje vakantieverlet en ziekteverlof moet je er ook bij rekenen,
administratief werk, vele telefoontjes en e-mails en het overleg met de rest
van het multidisciplinaire veld waarin de psycholoog dient te werken. Dan heb
je, een bruto-belastbaar-inkomen vergelijkbaar met een appel en een ei en dat
is veel minder dan 1€ per gewerkte minuut. Vergelijk dit met een job-coach (loopbaanbegeleider)
die na één (inderdaad ongeveer 1) week opleiding je in vier uur een arbeidshemel
belooft. Vier uur lang en dit voor de luttele prijs van 550€ waarvoor u slecht
80€ hoeft op te hoesten. Er wordt van hen geen universitair diploma gevraagd,
ook geen postgraduaat, geen voorschrift, geen bijscholingen etc. Welke
prioriteit legt deze regering? U raadt het al?
